‘Wij stellen onze kennis en kunde in dienst van duurzaamheid’

Veghel geniet landelijke bekendheid dankzij de grootgrutters Jumbo en Sligro, maar er gebeurt veel meer in deze gemeente zo’n twintig kilometer ten noorden van Eindhoven. Neem Fluidwell, dat baanbrekend werk verricht voor een toekomst met groene waterstof.

Het is nogal een zijstap voor Fluidwell: duurzame-energievoorziening. Die is dan ook niet geboren uit economisch gewin maar uit idealisme. De corebusiness van het bedrijf bestaat uit hoogwaardige explosieveilige flowcomputers, met name voor de olie- en gasindustrie, maar ook voor de productie van chemicaliën, levensmiddelen en diervoer. ‘Een heel specialistische nichemarkt’, vertelt directeur Eric Rath. ‘Het vergt veel kennis van de wet- en regelgeving, omdat de productvoorwaarden op elk continent net wat anders zijn. Er zijn verschillende manieren om producten explosieveilig te maken en het verschilt per ontwerp hoe de veiligheidsfactoren zijn ingebouwd. Daarom leveren wij maatwerk. Veel is weliswaar geharmoniseerd, maar toch wil iedereen er nog een eigen plasje over doen. De continu veranderende normen maken het complex. Bovendien moeten we voor elke modificatie opnieuw de certificering regelen.’

Zoals gezegd: dat is ver verwijderd van groene waterstof. Hoe komt Fluidwell daar dan in terecht en wat doet het ermee? ‘Al sinds 2013 willen wij onze kennis en kunde in dienst stellen van duurzaamheid. We hebben verstand van meet- en regeltechniek, certificering en hoe je een industrieel product kunt vermarkten, plus een netwerk van leveranciers en afnemers. Waterstof is een noodzakelijk onderdeel van de energietransitie, mits de productie middels elektrolyse gebeurt met groene stroom. Wij kunnen ons als bedrijf op dit gebied profileren, maar het is niet zo dat het ons in de eerste plaats te doen is om geld te verdienen. Het gaat om ons aller toekomst. We moeten allemaal onze bijdrage leveren aan de energietransitie, dat is de verantwoordelijkheid van iedereen. De tijd van praten is voorbij, aan de slag!’

Eric windt zich op over de politiek, die erg ambitieuze doelen stelt voor CO2-reductie maar dat niet koppelt aan passend beleid. ‘Er wordt tot 2030 – laten we zeggen – 100 miljard euro stukgeslagen, alleen belandt dat geld vooral in het buitenland. Niet in onze eigen economie en dat is doodzonde. In Brainport zitten fantastische kennis- en maakbedrijven, met een grote bereidheid om samen te werken. Bundel deze krachten, zodat je op termijn een goede exportpositie in de energietransitie hebt. Wat je zeker niet wilt is dat Nederland ook voor zijn groene-energievoorziening weer afhankelijk wordt van verre en dubieuze landen. We moeten naar een industriepolitiek om duurzame banen in Nederland te creëren en hier het verschil te maken. Anders zullen te weinig ondernemers het aandurven deze stap te zetten, omdat de ontwikkeling van duurzame energie bijzonder risicovol is.’

Ondanks dat waagt Fluidwell de sprong. Wat is het plan? ‘Om compacte modulaire elektrolyzers voor serieproductie te ontwikkelen’, vertelt Eric. ‘Het initiatief wordt in de regio omarmd. Je moet en wilt het ook samen doen, want alleen kun je dit als bedrijf niet dragen. Samenwerken om iedere deelleverancier in zijn kracht te zetten. We zijn nu bezig met de voorbereiding om tot grootschalige serieproductie te komen, zodat we impactvol zijn en internationaal de concurrentie aankunnen.’

Eric heeft wat hij noemt een ‘fantastisch team’ samengesteld om dit stukje hightech tot een succesvolle machine te maken. En het is allang geen overoptimistisch vergezicht meer. ‘De eerste elektrolyzer is nu operationeel. We willen naar een kleine variant van 120 kilowatt en een grotere van 500 kilowatt. Of we ooit tot een elektrolyzer komen voor thuisgebruik durf ik te betwijfelen, maar het blijft wel een ambitie. Dat is iets voor de heel lange termijn, dan heb ik het over twintig jaar, want het is een uitermate complexe machine om geschikt te maken voor huis-tuin-en-keukendoeleinden. Onze visie is om met lokaal gewonnen groene energie lokaal waterstof te produceren voor lokaal gebruik. Korte lijnen en dus met beperkt transport. Zo krijgen we waterstof in de haarvaten van de samenleving.’

‘Onze visie is om met lokaal gewonnen groene energie lokaal waterstof te produceren voor lokaal gebruik’

Fluidwell heeft nu de eerste stap gezet in dit miljoenenproject. Collega-bedrijven dragen in partnerschap bij aan de ontwikkeling, terwijl er wordt gewerkt aan de verdere financiering. Eric: ‘Kapitaal aantrekken is erg belangrijk maar niet eenvoudig. Je moet als investeerder een lange horizon hebben, niet verwachten dat je over drie jaar met winst kunt uitstappen. Maar als we nu handelen zijn we straks klaar voor de waterstofeconomie. Je ziet dat de focus op grootschalige productie langzaam begint te verschuiven naar aandacht voor decentrale productie. Zo kunnen we makkelijker ervaring opbouwen en de waterstofeconomie stap voor stap lokaal van de grond krijgen.’

Waterstof decentraal produceren heeft nog een voordeel, zegt Eric. ‘Het is een oplossing bij netcongestie. Door lokale overproductie van groene stroom lokaal vast te houden, ontlast je het overvolle netwerk en komt lokaal waterstof beschikbaar voor onder andere mobiliteit, als grondstof en voor de productie van elektriciteit als de stroomprijs hoog is of als er een tekort is. Alleen al het industrieterrein van Veghel is goed voor 75 miljoen kuub aardgas per jaar. Hoe wil je dat verduurzamen als je kijkt naar het huidige stroomnet? Dat is een gigantische opgave.’ Groene waterstof biedt dan uitkomst. ‘Dankzij de samenwerking met onze partners en financiers is het straks mogelijk om lokaal groene waterstof te maken tegen een aanvaardbare prijs. Dat is echt impactvol. Als je dan ook nog eens Nederlandse producten kunt kopen om de energietransitie mogelijk te maken, helpt dat enorm om een duurzame exportpositie te realiseren waar we met z’n allen beter van worden. Nederland en de EU moeten tot de kopgroep gaan behoren om de energietransitie voor elkaar te krijgen.’

Eric Rath
Fluidwell